Cấu tạo ô tô: Khám phá chi tiết từng bộ phận

Cấu tạo ô tô gồm nhiều bộ phận phức tạp như: Động cơ, khung gầm, cabin, hệ thống điện,... Mỗi bộ phận sẽ bao gồm những chi tiết cùng với những tính năng khác nhau tạo nên cấu trúc một chiếc ô tô hoàn chỉnh. Việc nắm rõ cấu tạo từng chi tiết sẽ giúp người dùng dễ dàng bảo dưỡng ô tô và nâng cấp ô tô của mình. Bài viết dưới đây chúng tôi xin chia sẻ kiến thức cơ bản về ô tô cho bạn tham khảo:

1. Đôi nét về cấu tạo ô tô

Ô tô là một phương tiện có cấu tạo phức tạp, thiết kế gồm nhiều bộ phận và hệ thống hoạt động cùng để đảm bảo chuyển động an toàn, hiệu quả vận hành tốt nhất. Theo đó, tổng quan các bộ phận cấu tạo xe ô tô sẽ bao gồm:

• Động cơ ô tô
• Hộp số ô tô
• Các loại hệ thống
• Khung thân xe
• Ngoại thất và nội thất

Trong mỗi bộ phận sẽ bao gồm nhiều chi tiết khác nhau, tạo nên một hệ thống và bộ phận làm việc cùng nhau để mang lại hiệu suất, an toàn và tiện nghi trên ô tô.

Xe ô tô được cấu tạo gồm nhiều chi tiết phức tạp

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của từng hệ thống động cơ

 2.1. Động cơ ô tô

Động cơ ô tô là bộ phận quan trọng nhất, được ví như “trái tim” của ô tô. Là bộ phận chính tạo ra năng lượng để xe hoạt động. Các loại động cơ ô tô gồm:

• Động cơ xăng: Hoạt động dựa trên hỗn hợp xăng và không khí, sử dụng bugi để đánh lửa.
• Động cơ diesel: Hoạt động dựa trên dầu diesel và nén khí.
• Động cơ điện: Sử dụng năng lượng từ pin để vận hành.

Hiện nay, xu hướng khác sử dụng động cơ hybrid - là sự kết hợp giữa động cơ đốt trong và động cơ điện. Điều này giúp giảm thiểu tiêu thụ nhiên liệu và làm tăng hiệu suất của xe thông qua việc chuyển đổi qua lại giữa động cơ điện và động cơ xăng/dầu.

Hệ thống động cơ xe ô tô

2.2. Hộp số ô tô

Hộp số ô tô là bộ phận chính của hệ thống truyền động. Hệ thống này đóng vai trò trung gian giúp truyền chuyển động quay từ động cơ đến hệ thống dẫn động với tỉ số truyền thay đổi linh hoạt theo từng điều kiện vận hành. 

Có hai loại hộp số chính gồm: Hộp số sàn và hộp số tự động. Trong nhóm hộp số tự động có nhiều nhánh khác là hộp số tự động AT, hộp số tự động vô cấp CVT, hộp số ly hợp kép DCT… Mỗi loại có cấu tạo hộp số ô tô khác nhau.

Hệ thống hộp số xe ô tô

2.3. Các loại hệ thống

Hệ thống dẫn động

Đây là hệ thống có nhiệm vụ nhận chuyển động từ hộp số và truyền đến các bánh xe chủ động. Có nhiều loại hệ thống dẫn động như: dẫn động cầu trước (2 bánh trước), dẫn động cầu sau (2 bánh sau), dẫn động 2 cầu (4 bánh toàn thời gian hoặc bán thời gian),…

Hệ thống treo

Hệ thống treo ô tô có chức năng giúp xe di chuyển một cách chắc chắn, ổn định và êm ái. Kết cấu hệ thống treo gồm: bộ phận đàn hồi, bộ phận dẫn hướng và bộ phận giảm chấn. Cấu tạo của những bộ phận này sẽ khác nhau tùy vào từng loại hệ thống treo.

Hệ thống lái

Hệ thống lái có nhiệm vụ dẫn hướng chuyển động bánh xe đi theo ý muốn của người điều khiển. Cấu tạo hệ thống lái ô tô gồm 3 bộ phận chính: dẫn động lái, cơ cấu lái và trợ lực lái.

Hệ thống bánh xe

Hệ thống bánh xe ô tô đóng vai trò chuyển động quay truyền từ các bán trục thành chuyển động tịnh tiến, giúp xe chuyển động. Cấu tạo của bánh xe gồm lazang, lốp xe. Trong đó, lốp xe là bộ phận giúp giảm thiểu các va xóc đồng thời tạo độ bám khi xe chạy trên đường.

Hệ thống bánh xe ô tô

Hệ thống phanh

Đây là bộ phận có tác dụng giảm tốc độ hoặc dừng hẳn khi cần. Phanh ô tô có 2 loại là phanh đĩa và phanh tang trống. Ngoài hệ thống phanh chính đặt ở các bánh xe, ô tô còn có thêm hệ thống phanh tay nhằm cố định xe đứng yên khi đứng lâu hoặc đậu đỗ.

Hệ thống điện

Hệ thống điện có nhiệm vụ cung cấp điện năng cho các hệ thống điện bên trong động cơ như: hệ thống khởi động, hệ thống đánh lửa, hệ thống phun nhiên liệu, hệ thống điều khiển động cơ,… Ngoài ra, còn cấp điện cho hệ thống đèn xe, còi xe, các thiết bị giải trí – tiện nghi như: điều hoà, màn hình xe, loa xe,…

Hệ thống an toàn

Là những tính năng, công nghệ thiết lập thêm trên xe nhằm tăng cường, đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách. Trong đó, có thể kể đến những tính năng của hệ thống an toàn ô tô gồm: Túi khí, dây đai an toàn, hệ thống cân bằng điện tử (ESP), cảm biến hỗ trợ đỗ xe và camera.

Hệ thống điều hoà

Điều hoà ô tô thường là loại 2 chiều vừa có thể làm lạnh vừa có thể sưởi ấm. Cấu tạo điều hoà ô tô gồm: có lốc điều hoà, dàn nóng, dàn lạnh, phin lọc ga,…

2.4. Khung thân xe

Cấu tạo khung thân xe có thể được chia thành hai phần chính: khung gầm và thân xe. Cụ thể:

Khung gầm 

Khung gầm là nền tảng của xe, chịu tải trọng của toàn bộ xe và đóng vai trò kết nối các hệ thống như động cơ, hệ thống treo, hệ thống lái, và phanh. Có hai loại khung gầm chính gồm:

• Khung rời: Là phần khung và thân xe được thiết kế tách biệt, thường thấy ở xe bán tải, SUV truyền thống, xe tải. Ưu điểm của khung rời ô tô là có khả năng chịu tải tốt, phù hợp cho địa hình khó khăn và dễ dàng thay thế hoặc sửa chữa từng phần.
• Khung liền: Là khung và thân xe được tích hợp làm một, thường phổ biến trên xe du lịch hiện đại. Ưu điểm khung liền là nhẹ hơn, tiết kiệm nhiên liệu, cải thiện khả năng vận hành và khí động học.

Thân xe

Thân xe là phần vỏ bọc bên ngoài, không chỉ đóng vai trò bảo vệ hành khách và hàng hóa mà còn cải thiện tính thẩm mỹ và khí động học. Các bộ phận của thân xe gồm: Vỏ xe, cột xe, sàn xe, cửa và kính xe.

2.5. Ngoại thất ô tô

Cấu tạo xe ô tô phần ngoại thất bao gồm các bộ phận gồm:

• Thân xe: Gồm các bộ phận như: nắp capo, cửa xe, cốp sau, mui xe.
• Cản xe: Là một bộ phận được lắp ráp ở phía dưới của đầu xe (cản trước) và phía dưới của đuôi xe (cản sau). Chức năng chính của cản xe là giảm thiểu tổn hại trong trường hợp va chạm xe từ phía trước hoặc phía sau.
• Lưới tản nhiệt: Cho phép không khí từ bên ngoài đi vào khoang động cơ và làm mát cho động cơ khi xe hoạt động. Chức năng này vừa giữ cho động cơ hoạt động một cách hiệu quả, vừa giúp tăng tuổi thọ động cơ.

Lưới tản nhiệt cho xe Ford Ranger

• Kính xe: Gồm kính chắn gió chịu lực và bảo vệ cabin khỏi tác động bên ngoài; Kính cửa sổ gồm kính cửa trước, sau, và kính hông; Kính hậu phía sau xe, thường tích hợp sưởi kính; Kính trời được lắp trên mui xe, có thể trượt hoặc nghiêng để lấy ánh sáng và gió.
• Đèn xe: Là hệ thống chiếu sáng cho xe gồm:
• Đèn pha: Gồm các loại đèn như: halogen, LED, hoặc laser.
• Đèn ban ngày: Tăng nhận diện xe khi chạy ban ngày.
• Đèn hậu: Ở phía sau xe, giúp cảnh báo phương tiện phía sau.
• Đèn xi-nhan: Báo hiệu khi rẽ trái/phải.
• Đèn sương mù: Giúp tăng tầm nhìn trong điều kiện thời tiết xấu.

Độ đèn nâng cấp ánh sáng cho ô tô

• Gạt mưa: Gạt mưa có nhiệm vụ loại bỏ nước mưa và bụi bẩn trên kính chắn gió, tạo điều kiện tốt nhất cho tầm nhìn của người lái, đặc biệt là khi lái xe trong điều kiện thời tiết xấu như mưa lớn hoặc tuyết rơi.
• Gương chiếu hậu: Gương chiếu hậu ngoài được lắp đặt ở hai bên trái và phải của xe. Chức năng chính của gương là giúp người lái có thể quan sát được hai bên hông và khu vực gần đuôi xe một cách dễ dàng và an toàn.

2.6. Nội thất ô tô

Các bộ phận bên trong nội thất ô tô gồm:

• Ghế ngồi: Gồm ghế lái và ghế hành khách, ghế được làm bằng nhiều chất liệu khác nhau như: Da thật, da công nghiệp (như Nappa, PU), nỉ hoặc vải. 

Nâng cấp ghế ngồi xe ô tô mang lại cảm giác thoải mái, dễ chịu hơn

• Bảng đồng hồ: Bảng đồng hồ nằm phía sau vô lăng hiển thị các thông số quan trọng như: vận tốc xe, vòng tua máy, nhiệt độ nước làm mát động cơ, lượng nhiên liệu hiện có, quãng đường xe đã chạy.… Ngoài ra, bảng đồng hồ còn có hệ thống đèn cảnh báo lỗi xe hoặc tình huống nguy hiểm, tình trạng hoạt động của các tính năng, chế độ lái,…
• Cần số: Cần số thường được bố trí ở bệ trung tâm – nằm giữa ghế lái và ghế hành khách phía trước. Thông qua cần số, người lái có thể sang số – điều khiển sự ăn khớp của các bánh răng bên trong hộp số nhằm thay đổi tốc độ di chuyển của xe hay lựa chọn chế độ lái phù hợp.

Hệ thống cần số giúp điều chỉnh thay đổi tốc độ di chuyển của xe

• Phanh tay: Phanh tay có 2 dạng phanh tay cơ (cần gạt) và phanh tay điện tử (nút bấm) giúp người lái khoá/mở phanh tay khi cần.
• Bảng điều khiển trung tâm: Gồm màn hình hiển thị, màn hình giải trí, hệ thống điều hòa.
• Vô lăng: Thuộc hệ thống lái, để tài xế có thể điều khiển xe di chuyển theo đúng hướng mà mình muốn. Hiện nay, vô lăng được tích hợp thêm nhiều chức năng hỗ trợ người lái như: còi xe, điều khiển nghe/gọi, âm thanh, chế độ, Cruise Control,… Phía sau vô lăng có cần điều khiển đèn xe, cần điều khiển gạt mưa. Một số xe có thêm lẫy chuyển số.

Vô lăng thuộc hệ thống điều khiển xe ô tô

• Hệ thống bàn đạp chân ga - chân phanh: Với xe tự động, phía dưới sàn thường chỉ có hai bàn đạp. Bên phải là bàn đạp ga và ở giữa là bàn đạp phanh. Trong khi đó, đối với xe số sàn, sẽ có thêm một bàn đạp côn - ly hợp ở bên trái.

Trên đây là một số thông tin kiến thức chung về ô tô cho bạn tham khảo. Quý Khách có nhu cầu nâng cấp, bảo dưỡng các bộ phận xe ô tô như: Nâng cấp đèn xe, body Kit, bọc ghế ô tô, nâng cấp màn hình android, bọc da vô lăng,... và nhiều dịch vụ, phụ kiện nâng cấp nội ngoại thất khác, hãy liên hệ trực tiếp đến Ô Tô Hoàng Kim để được tư vấn và hỗ trợ chi tiết.

Hotline: 0707 228 338