Điện trở là một thành phần điện tử được ứng dụng trong hầu hết các lĩnh vực như: Ô Tô, máy tính, điện thoại, mạch điện tử,... Vậy công dụng của điện trở là gì? Có vai trò trên ô tô như thế nào? Tham khảo một số thông tin chia sẻ trong bài viết dưới đây nhé!
1. Điện trở là gì? Công dụng của điện trở
Điện trở là một linh kiện điện tử có chức năng hạn chế dòng điện chạy qua mạch điện và điều chỉnh mức điện áp phù hợp để đảm bảo hoạt động an toàn, ổn định cho các thiết bị điện trên xe. Đây là một thành phần quan trọng trong hệ thống điện ô tô, đóng vai trò kiểm soát dòng điện và bảo vệ các linh kiện khỏi hư hỏng do dòng điện quá lớn.
Điện trở là một linh kiện điện tử có chức năng hạn chế dòng điện chạy qua mạch điện
2. Nguyên lý hoạt động của điện trở
Điện trở hoạt động dựa trên định luật Ohm, trong đó điện trở (R) là đại lượng cản trở dòng điện chạy qua mạch điện. Nguyên lý này được mô tả bằng công thức:
𝐼 =𝑉/𝑅
Trong đó:
- I: Cường độ dòng điện (đơn vị: Ampe - A)
- V: Điện áp (đơn vị: Volt - V)
- R: Điện trở (đơn vị: Ohm - Ω)
Chức năng của điện trở là giới hạn dòng điện bằng cách chuyển đổi một phần năng lượng điện thành nhiệt năng, do đó giảm lượng điện năng đến các thiết bị điện khác trong mạch.
3. Công dụng của điện trở là gì?
Trong mạch điện điện trở có công dụng gì? Dưới đây là một số công dụng của điện trở bạn có thể tham khảo:
- Hạn chế dòng điện: Trong mạch điện thì điện trở để đảm bảo an toàn cho mạch điện, điện trở thường được mắc nối tiếp với transistor. Nhờ đó, có thể bảo vệ mạch và chống cháy nổ.
- Cảm biến: Trong các cảm biến nhiệt độ, áp suất, hoặc tốc độ, điện trở đóng vai trò điều chỉnh tín hiệu điện đảm bảo dòng điện hoạt động ổn định.
- Kiểm soát âm thanh: Sự kết hợp giữa điện trở và tụ điện thường được sử dụng để hạn chế tần số cao trong mạch điều khiển âm thanh. Mục đích của mạch này là truyền tần số cao về trái đất.
- Ứng dụng trong mạch RC: Dùng để điều chỉnh thời gian nạp/xả khi mắc nối tiếp với tụ điện. Khi đóng công tắc, điện trở sẽ hạn chế dòng điện chạy qua tụ điện. Điều này giới hạn tốc độ sạc từ nguồn điện đến tụ điện.
Trong ngành ô tô, điện trở có công dụng là:
- Bảo vệ đèn xe: Trên ô tô điện trở được dùng để giới hạn dòng điện trong đèn LED hoặc đèn halogen, giúp tăng tuổi thọ của đèn.
- Quạt gió điều hòa: Công dụng điện trở là điều chỉnh tốc độ quạt gió, giúp duy trì luồng không khí phù hợp trong cabin xe.
- Hệ thống đánh lửa: Điện trở trong bugi giúp kiểm soát dòng điện đánh lửa, đảm bảo hiệu suất động cơ ô tô hoạt động tốt nhất.
Điện trở đóng vai trò quan trọng trong các hệ thống điện trên ô tô
4. Phân loại điện trở hiện nay
Hiện nay có rất nhiều loại điện trở, được chế tạo theo nhiều cách khác nhau để sử dụng trong các lĩnh vực khác nhau. Cụ thể:
4.1. Điện trở băng
Điện trở băng (hay điện trở nối tiếp) là loại điện trở được tạo ra khi cần lắp đặt song song một loạt các điện trở có cùng giá trị. Đầu tiên, chúng được sản xuất riêng và sau đó được hàn hàn chung 1 chân có thể có vỏ hoặc không có vỏ. Ngoài ra, loại điện trở này còn được chế tạo dưới dạng vi mạch với các chân DIP hoặc SIP.
Ứng dụng: Điện trở băng là giải pháp quan trọng trong các hệ thống điện và điện tử công suất lớn như: Ngành công nghiệp năng lượng, hệ thống điện và điện tử công nghiệp. Đặc biệt là trong kiểm tra thiết bị, giảm tải khởi động và bảo vệ hệ thống khỏi các sự cố dòng điện.
4.2. Điện trở Film
Loại điện trở này được tạo ra bằng cách kết tinh các chất như: carbon, kim loại, oxit kim loại trong lõi, gốm. Các cuộn dây và độ dày màng được tạo ra bởi bề mặt xác định giá trị điện trở. Với độ dày từ 1/20 – 1/2W thì mức dung sai của nó khá thấp.
Ứng dụng: Điện trở có công dụng trong các lĩnh vực như: Mạch điện tử tiêu dùng, mạch đo lường và cảm biến, hệ thống công nghiệp,... nhất là các ứng dụng yêu cầu độ chính xác, tính ổn định và hiệu suất cao.
4.3. Điện trở Carbon
Điện trở Carbon (hay Điện trở than) là điện trở được chế tạo bằng cách ép hỗn hợp bột carbon và keo vào một hình trụ hoặc thanh có lớp vỏ ngoài bằng gốm hoặc sơn.
Đây là điện trở phổ biến và được sử dụng rộng rãi nhất. Mức công suất thường khá nhỏ chỉ từ 1/8 – 2W, mức chịu sai số lớn nên được sử dụng rộng rãi ở khu vực có tần suất cao. Điện trở carbon thường được ký hiệu là CR, R6 (dung sai ±20%), E12 (dung sai ±10%) và E24 (dung sai ±5%). Mức công suất nằm trong khoảng từ 0,25W đến 5W.
Ứng dụng: Nó thường được dùng trong các mạch điện tử tiêu dùng, hệ thống chiếu sáng đơn giản, và các thiết bị công nghiệp nhỏ.
4.4. Điện trở dây quấn
Loại điện trở này sử dụng dây kim loại dẫn điện kém hoặc dây tương tự quấn quanh lõi gốm cách điện hình lò xo. Chức năng của điện trở thông thường có giá trị nhỏ nhưng chịu được dòng điện lớn, mức công suất điện thường cao trong khoảng 1-300W, thậm chí lên tới hàng nghìn W. Điện trở dây quấn được đánh dấu bằng W hoặc WH với sai số 1-10%.
Ứng dụng: Với khả năng chịu tải tốt và độ bền cao, điện trở dây quấn được sử dụng rộng rãi trong các mạch công suất lớn, hệ thống điều khiển công nghiệp, phanh tái sinh, thiết bị gia nhiệt và mạch đo lường chính xác.
Điện trở được phân thành nhiều loại khác nhau
4.5. Điện trở màng
Điện trở màng (hay điện trở gốm kim loại) là thuật ngữ chung cho điện trở màng carbon, điện trở màng oxit kim loại và điện trở màng kim loại. Chúng được tạo ra bằng cách áp dụng các kim loại cơ bản hoặc màng oxit cho các thanh gốm cách điện.
Điện trở màng kim loại sẽ có các loại như E24 (dung sai ±5% và ±2%), E96 (dung sai ±1%) và E192 (dung sai ±0,5%, ±0,25% và ±0,1%) với các mức công suất từ 0.05 đến 0.5W.
Ứng dụng: Được sử dụng rộng rãi trong các thiết bị tiêu dùng, mạch đo lường, công nghiệp, ô tô và các ứng dụng đặc biệt như y tế và quân sự.
4.6. Điện trở bề mặt
Điện trở bề mặt (hay điện trở dán) là điện trở được làm bằng công nghệ dán bề mặt hay còn gọi là dán trực tiếp lên PCB. Loại điện trở dán này nhỏ, chỉ khoảng 0,6mm x 0,3mm.
Ứng dụng: Chức năng của điện trở là một thành phần không thể thiếu trong các thiết bị hiện đại, từ tiêu dùng, công nghiệp, ô tô đến quân sự và y tế. Điện trở nhỏ gọn, chính xác và ổn định nên rất phù hợp cho các ứng dụng yêu cầu độ chính xác cao và không gian lắp đặt hạn chế.
Trên đây là những thông tin cơ bản trả lời câu hỏi công dụng của điện trở là gì và các công dụng điện trở. Hy vọng đã giúp bạn hiểu hơn về lĩnh vực điện trở để đảm bảo an toàn cho hệ thống điện gia đình, công nghiệp và cả trên xe ô tô.
