Hệ thống treo trên ô tô là gì? Công dụng cấu tạo và nguyên lý

Hệ thống treo đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo sự ổn định và an toàn khi lái xe. Nó không chỉ giúp giảm thiểu rung lắc mà còn tạo ra cảm giác thoải mái cho người ngồi trong xe. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu mọi khía cạnh của hệ thống treo trên ô tô là gì nhé! 

1. Hệ thống treo là gì?

Hệ thống treo là một bộ phận thiết yếu trong thiết kế của mỗi chiếc ô tô, có nhiệm vụ kết nối khung xe với các bánh xe, giúp xe duy trì sự ổn định khi di chuyển trên những bề mặt không đồng đều. Hệ thống treo ô tô sẽ giúp cho bạn có cảm giác êm ái trong suốt quá trình lái xe.

Đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách bằng cách hấp thụ các lực tác động từ mặt đường, có thể đáp ứng nhu cầu vận hành trong các điều kiện khác nhau.

Hệ thống treo có nhiệm vụ kết nối khung xe với các bánh xe

2. Cấu tạo của hệ thống treo

Cấu tạo hệ thống treo thường bao gồm 3 bộ phận chính:

• Bộ phận đàn hồi

Bộ phận đàn hồi của hệ thống treo sẽ giữ vai trò hấp thụ những rung động trên bề mặt đường. Nó có thể là lò xo, phuộc nhún hoặc thanh chống. Bộ phận này đóng vai trò quan trọng trong việc giữ cho bánh xe luôn tiếp xúc với mặt đường, giúp xe di chuyển một cách ổn định.

• Bộ phận giảm chấn

Bộ phận giảm chấn, thường là các thiết bị giảm chấn khí nén hay thủy lực, giúp điều chỉnh chuyển động của lò xo. Khi xe di chuyển qua những chỗ gập ghềnh, bộ phận này sẽ ngăn chặn lò xo bị nén hoặc duỗi ra quá mức, giúp giảm thiểu cảm giác khó chịu cho người ngồi trong xe.

• Bộ phận dẫn đường

Bộ phận dẫn đường bao gồm: các liên kết và thanh giằng, đảm bảo các bánh xe di chuyển theo hướng chính xác và đồng thời truyền tải lực từ khung xe đến bánh xe. Nó đảm bảo rằng bánh xe có thể xoay và di chuyển linh hoạt, đồng thời duy trì độ bám đường.

Hệ thống treo đóng vai trò quan trọng trên ô tô

3. Nguyên lý làm việc của hệ thống treo

Hệ thống treo dựa trên sự tương tác của các bộ phận như lò xo, bộ giảm chấn và cần điều khiển trong quá trình di chuyển của xe. Khi xe ô tô di chuyển trên đường không bằng phẳng, các bánh xe sẽ bị tác động bởi các chướng ngại vật, gây ra tình trạng  rung động.

Lúc này, lò xo sẽ nén lại để hấp thụ các rung động, từ đó giúp giảm xóc cho người ngồi trong xe. Tiếp theo, bộ giảm chấn sẽ điều chỉnh độ nảy của lò xo, ngăn chặn việc xe bị nhảy lên quá mức. Điều này không chỉ đảm bảo sự êm ái trong quá trình di chuyển mà còn nâng cao cảm giác an toàn cho người ngồi trong xe.

Bên cạnh đó, cần điều khiển và thanh cân bằng sẽ làm nhiệm vụ giữ cho bánh xe luôn thẳng đứng so với khung xe, từ đó giảm thiểu nguy cơ lật xe. Sự kết hợp hoàn hảo giữa các bộ phận này đảm bảo cho xe luôn ổn định và dễ dàng điều khiển, ngay cả khi di chuyển qua những đoạn đường gồ ghề hay khi vào cua. 

• Đối với hệ thống treo độc lập

Khi bánh trái của ô tô tiếp xúc với một đoạn đường gồ ghề, do xe được trang bị hệ thống treo độc lập, không có sự liên kết giữa bánh trái và bánh phải. Điều này có nghĩa là chỉ bánh xe bên trái sẽ bị nâng lên.

Khi bánh xe tiếp xúc với mặt đường, lò xo sẽ nén lại, trong khi bộ giảm chấn ở giữa kết nối bánh xe với khung xe sẽ hấp thụ các chấn động phát sinh. Độ cứng của lò xo và bộ giảm chấn có tác dụng duy trì lực ma sát giữa bánh xe và mặt đường, từ đó giúp xe đạt được sự cân bằng và ổn định hơn trong quá trình di chuyển.

Hệ thống treo ô tô gồm hệ thống độc lập và phụ thuộc

• Đối với hệ thống treo phụ thuộc

Trong hệ thống treo phụ thuộc, các cặp bánh xe đối diện được liên kết với nhau thông qua một trục đặc hoặc trục sống sử dụng lò xo lá. Vì vậy, khi bánh trái bị nâng lên do tác động, chuyển động ở bên trái sẽ tác động đến bánh phải, tạo ra sự tương tác giữa hai bên. Lò xo lá lúc này sẽ giãn ra để hấp thụ chấn động, giúp giảm thiểu tác động lên xe.

4. Công dụng của hệ thống treo trên xe ô tô

Hệ thống treo được cấu thành từ ba bộ phận quan trọng, đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo an toàn và ổn định cho xe ô tô khi di chuyển trên mọi loại địa hình. Dưới đây là những công dụng chính của hệ thống treo ô tô:

• Hỗ trợ nâng đỡ và chịu tải trọng xe: Hệ thống treo trên ô tô giúp phân phối đều trọng lượng của xe lên bốn bánh, từ đó giữ cho xe được cân bằng và giữ độ bám của bánh xe trên mặt đường. Điều này cho phép người lái dễ dàng điều khiển xe khi chuyển hướng, tăng tốc hoặc phanh gấp.
• Hấp thụ dao động từ mặt đường: Khi xe di chuyển qua các đoạn đường không bằng phẳng, hệ thống treo sẽ giúp giảm thiểu các tác động rung động, mang lại cảm giác lái xe êm ái và thoải mái.
• Giảm độ nghiêng và vặn của thân xe: Đặc biệt khi vào các khúc cua, hệ thống treo giúp duy trì thân xe ở vị trí ngang và ngăn ngừa tình trạng lật nghiêng quá mức. Nó cũng đảm bảo rằng bánh xe luôn tiếp xúc ổn định với mặt đường, giúp xe di chuyển theo đúng hướng khi vào hoặc ra khỏi cua.

Hệ thống treo là yếu tố đảm bảo an toàn và ổn định cho xe ô tô

5. Các loại hệ thống treo trên ô tô

6. Hư hỏng thường gặp trên hệ thống treo ô tô

Hệ thống treo có thể gặp phải những hư hỏng phổ biến như:

• Lò xo bị gãy: Hệ thống treo lò xo hỏng sẽ làm giảm khả năng hấp thụ rung động và gây ra cảm giác xóc khi lái.
• Bộ giảm chấn bị rò rỉ: Tình trạng này làm giảm khả năng giảm chấn, khiến xe trở nên kém ổn định khi di chuyển.
• Liên kết bị mòn: Liên kết yếu có thể gây ra tiếng kêu lạ và ảnh hưởng đến khả năng điều khiển của xe.

Hệ thống treo có thể xảy ra tình trạng bị mòn các liên kết

7. Hướng dẫn kiểm tra hoạt động của hệ thống treo trên xe ô tô

Để đảm bảo hệ thống treo hoạt động tốt và ổn định, có thể thực hiện các bước kiểm tra như sau:

• Kiểm tra sự chảy dầu: Quan sát các bộ phận giảm chấn xem có dấu hiệu rò rỉ dầu hay không.
• Nghe tiếng kêu: Khi di chuyển qua ổ gà, lắng nghe tiếng kêu lạ từ hệ thống treo.
• Kiểm tra độ êm ái: Điều khiển xe qua các đoạn đường gập ghềnh để cảm nhận sự êm ái.
• Kiểm tra độ mòn của lốp: Lốp mòn không đều có thể cho thấy vấn đề về hệ thống treo.

Hiểu rõ về hệ thống treo và các vấn đề liên quan sẽ giúp bạn bảo dưỡng và chăm sóc xe một cách hiệu quả hơn, đảm bảo an toàn và thoải mái trong mỗi chuyến đi. Hãy thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống treo để trải nghiệm lái xe tốt nhất!